Cổng thông tin điện tử tỉnh Lạng Sơn

Chuyên trang tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo

A- A A+ | Tăng tương phản Giảm tương phản

HÒA GIẢI TRONG GIẢI QUYẾT KHIẾU KIỆN HÀNH CHÍNH Ở VIỆT NAM

Hòa giải trong giải quyết khiếu kiện hành chính là một phương thức độc lập trên cơ sở tự nguyện giữa người khiếu kiện hành chính và người bị khiếu kiện hành chính với sự tham gia của bên thứ ba trung lập nhằm làm rõ các thông tin, tìm kiếm sự đồng thuận, tiếng nói chung về những vấn đề mà các chủ thể tham gia có lợi ích mâu thuẫn với nhau trong quá trình giải quyết vụ việc khiếu kiện hành chính.

 

Hoà giải trong giải quyết khiếu kiện hành chính là một bộ phận của các phương thức giải quyết khiếu kiện hành chính trên thế giới và Việt nam. Hoà giải trong giải quyết khiếu kiện hành chính là một phương thức giải quyết, theo đó, vụ việc khiếu kiện hành chính được diễn ra theo một trình tự thủ tục có tính tự nguyện, bảo mật với sự tham gia của các bên khiếu nại và bị khiếu nại cùng với bên thứ ba trung lập (gọi là hoà giải viên) do các bên lựa chọn, hoà giải viên sử dụng kiến thức và kỹ năng để trợ giúp các bên tranh chấp có thể đạt được một thoả thuận có tính tự quyết.

Phương thức hoà giải trong giải quyết khiếu kiện hành chính có ưu điểm về sự linh hoạt, nhanh chóng, đảm bảo tốt vai trò tự quyết của các bên trong giải quyết khiếu kiện hành chính. Tuy nhiên, mức độ tự quyết của hoà giải trong giải quyết khiếu kiện hành chính cũng làm nảy sinh cả ưu điểm là sự chủ động của các bên, nhưng cũng có nhược điểm là kết quả hoà giải sẽ phụ thuộc lớn vào thái độ của các bên. Vai trò của bên thứ ba là hoà giải viên không mang tính quyết định. Chính vì thế, nội dung pháp luật điều chỉnh quan hệ hoà giải trong giải quyết khiếu kiện hành chính cũng cần có quy định về tôn trọng nguyên tắc tự quyết của các bên.

 Hoàn thiện pháp luật về hoà giải trong giải quyết khiếu kiện hành chính là yêu cầu đặt ra từ thực tiễn và bối cảnh hội nhập hiện nay, cần phải được Nhà nước quan tâm trên cơ sở thu thập các thông tin, ý kiến từ xã hội; từ thực tiễn áp dụng pháp luật và so sánh đánh giá tính tương thích của pháp luật Việt Nam với pháp luật quốc tế và một số quốc gia khác trên thế giới về mô hình này. Theo đó, để đảm bảo đúng chủ trương khuyến khích hoà giải trong giải quyết khiếu kiện hành chính, Nhà nước cần thống nhất phương pháp điều chỉnh quan hệ hoà giải trong giải quyết khiếu kiện hành chính theo hướng khuyến nghị, khuyến khích, hỗ trợ, giảm tải các quy định theo phương pháp mệnh lệnh hành chính trong hoạt động này.

1. Định hướng nâng cao kết quả hoạt động hòa giải trong giải quyết khiếu kiện hành chính

Phát huy vai trò của các chủ thể tham gia với tư cách là bên thứ ba độc lập trong giải quyết khiếu kiện hành chính là một trong những giải pháp quan trọng, hiệu quả đã được ghi nhận trong nhiều chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Nhằm nâng cao hơn nữa kết quả hoạt động hòa giải trong giải quyết khiếu kiện hành chính, đòi hỏi trách nhiệm, sự nỗ lực và tích cực từ cả hai phía, các cơ quan nhà nước và các chủ thể tham gia với tư cách là bên thứ ba độc lập. Bản thân các cơ quan nhà nước cần nhận thức được vai trò, tầm quan trọng của những chủ thể này trong việc bảo đảm pháp chế, bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, bảo vệ lợi ích nhà nước, xã hội, bảo vệ trật tự kỷ cương, trật tự pháp luật, xử lý những hành vi vi phạm pháp luật. Từ đó, có những quy định làm cơ sở pháp lý để khuyến khích, động viên sự tham gia của các chủ thể tham gia với tư cách là bên thứ ba độc lập trong giải quyết khiếu kiện hành chính. Bên cạnh đó, bản thân mỗi chủ thể cũng cần thấy rõ trách nhiệm, vai trò của mình trong công tác này, thực hiện một cách tự giác, có trách nhiệm những quyền và nghĩa vụ của mình. Có như vậy, việc tham gia giải quyết khiếu kiện hành chính với tư cách là trung gian hòa giải của những chủ thể này mới thực sự hiệu quả.

Để phát huy vai trò của chủ thể tham gia với tư cách trung gian độc lập trong giải quyết khiếu nại hành chính cần triển khai theo một số định hướng sau:

Thứ nhất, để phát huy vai trò của mình trong giải quyết khiếu nại hành chính, điều đòi hỏi trước mắt và lâu dài là mỗi chủ thể cần nhận thức rõ được vai trò của mình, những nhiệm vụ, quyền hạn mà mình có theo quy định của pháp luật để có những đóng góp thiết thực, hiệu quả vào thực tiễn giải quyết khiếu nại hành chính. Mỗi chủ thể tham gia với tư cách là bên thứ ba độc lập trong giải quyết khiếu nại hành chính với những chức năng, thẩm quyền khác nhau, phụ thuộc vào chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của từng chủ thể... Do vậy, nhận thức đúng đắn vai trò, vị trí của mình trong giải quyết khiếu nại hành chính chính là những tiền đề cơ bản, quan trọng để đảm bảo kết quả hòa giải trong giải quyết khiếu nại hành chính. Việc nâng cao năng lực của bản thân mỗi chủ thể điều đầu tiên là con người, cần nâng cao nhận thức vai trò, ý nghĩa của công tác giải quyết khiếu nại hành chính trong việc bảo vệ các quyền, lợi ích hợp pháp của người khiếu nại, bảo vệ trật tự kỷ cương, trật tự pháp luật.

Thứ hai, các cơ quan nhà nước giữ vai trò chủ đạo, trung tâm trong giải quyết khiếu nại hành chính, tạo dựng những cơ sở pháp lý và các điều kiện hỗ trợ khác nhằm triển khai thực hiện việc hòa giải, đối thoại trong giải quyết khiếu kiện hành chính hiệu quả. Điều này càng đặc biệt có ý nghĩa trong bối cảnh hiện nay, khi chúng ta đang xây dựng nhà nước pháp quyền, tăng cường dân chủ xã hội chủ nghĩa, trong đó vai trò của chủ thể tham gia với tư cách là trung gian độc lập được đặc biệt coi trọng trong việc giám sát, tham gia quản lý nhà nước, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân bị xâm hại.

Để đảm bảo được việc này, trước hết đòi hỏi việc xây dựng và hoàn thiện thể chế pháp lý về vấn đề này. Đây là nhiệm vụ quan trọng của các cơ quan nhà nước, nhằm đưa ra những khuôn khổ pháp lý cho hoạt động hòa giải, sự tham gia của bên thứ ba là trung gian độc lập trong giải quyết khiếu kiện hành chính. Vai trò của hoạt động hòa giải, vị trí của chủ thể tham gia với tư cách là bên thứ ba độc lập trong việc giải quyết khiếu kiện hành chính phụ thuộc rất lớn vào các quy định trong chính sách, pháp luật. Các quy định đầy đủ và hoàn thiện là cơ sở quan trọng cho việc thực hiện hoạt động hòa giải với ý nghĩa đầy đủ nhất.

2. Một số giải pháp nhằm nâng cao kết quả hoạt động hòa giải trong giải quyết khiếu kiện hành chính

2.1 Trong giải quyết khiêu nại hành 

2.1.1. Nhóm giải pháp về phía các cơ quan nhà nước

Để góp phần phát huy vai trò của hoạt động hòa giải trong giải quyết khiếu kiện hành chính, về phía các cơ quan nhà nước cần thực hiện một số các giải pháp sau:

Thứ nhất, hoàn thiện các quy định pháp luật nhằm phát huy vai trò của hoạt động hòa giải trong giải quyết khiếu kiện hành chính. Thường xuyên rà soát bổ sung, sửa đổi, ban hành mới những quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước bảo đảm cơ sở pháp lý và điều kiện cần thiết để hoạt động hòa giải (đối thoại) và sự tham gia của bên thứ ba độc lập trong giải quyết khiếu kiện hành chính đi vào cuộc sống thực tiễn. Hoàn thiện các quy chế, quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc chủ động tạo điều kiện cho các chủ thể tham gia với tư cách là trung gian độc lập trong quá trình tiếp nhận và giải quyết các khiếu kiện hành chính để họ có thể thực hiện tốt vai trò của mình. Bên cạnh đó cần đưa ra các cơ chế cụ thể nhằm khuyến khích, mở rộng và củng cố sự tham gia của những chủ thể này vào công tác giải quyết khiếu nại hành chính.

Thứ hai, các cơ quan nhà nước có trách nhiệm cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến pháp luật nhằm nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ công chức, nhất là những người đứng đầu cơ quan tổ chức và toàn thể nhân dân về ý nghĩa và vai trò của hoạt động hòa giải, đối thoại, sự tham gia của bên thứ ba là trung gian độc lập trong giải quyết khiếu kiện hành chính. Trên cơ sở nhận thức đúng đắn về hoạt động này, các cơ quan, tổ chức mới tạo điều kiện thuận lợi và lắng nghe ý kiến của các bên tham gia; ngược lại bản thân người dân cũng ý thức được quyền và trách nhiệm của mình trong việc tham gia hoặc ủng hộ hoạt động hòa giải, đối thoại với các hình thức khác nhau, góp phân nâng cao hiệu quả của công tác giải quyết khiếu nại hành chính.

Thứ ba, tiếp tục khuyến khích công dân khiếu kiện tại Tòa án hành chính nhằm chuyển mạnh việc giải quyết khiếu nại hành chính sang cơ quan tài phán, tức là tại các Tòa án nhân dân, tiến tới về cơ bản các khiếu kiện hành chính sẽ được giải quyết tại Tòa án nhân dân. Việc tham gia của hòa giải viên trước khi xét xử tại Tòa án sẽ thực sự thể hiện vai trò và tác dụng của hoạt động hòa giải, đối thoại trong việc giải quyết khiếu kiện hành chính.

2.1.2. Nhóm giải pháp về phía các chủ thể tham gia với tư cách là bên thứ ba độc lập trong giải quyết khiếu kiện hành chính

Đối với Mặt trận tổ quốc: Để Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên tham gia giải quyết khiếu kiện hành chính với tư cách là bên tham gia độc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của công dân thì trong thời gian tới cần có giải pháp theo hướng: Một là, đổi mới nâng cao chất lượng hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên trong giải quyết khiếu nại hành chính. Mặt trận và các đoàn thể nhân dân cần tích cực phối hợp với các cơ quan Nhà nước hướng hoạt động nhiều hơn về cơ sở. Tích cực xây dựng quy chế phối hợp giữa cơ quan Mặt trận Tổ quốc Việt Nam với các tổ chức của Đảng, cơ quan nhà nước nhằm đảm bảo vai trò của mình trong việc tham gia giải quyết khiếu kiện hành chính; Hai là cần có cơ chế đầy đủ hơn về vai trò tham gia với tư cách là trung gian độc lập của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức thành viên đối với việc giải quyết khiếu nại của công dân; quy định và thực hiện nghiêm túc các kiến nghị của Mặt trận với tư cách là bên thứ ba bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan quản lý nhà nước không chỉ thể hiện qua việc nhận đơn và chuyển đơn đến cơ quan, cá nhân có thẩm quyền như hiện nay mà phải quy định rõ quyền và trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc tham gia với tư cách là trung gian độc có thẩm quyền nghiên cứu, xem xét, xác minh, làm rõ vụ việc.

Đối với luật sư: một là, tăng cường hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức của công dân, cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp về vị trí, vai trò của luật sư nhằm thay đổi nhận thức về trách nhiệm giải quyết khiếu nại và vai trò luật sư của đội ngũ cán bộ công chức hành chính và người có thẩm quyền trong các cơ quan tố tụng vì sự tham gia của luật sư chắc chắn sẽ giúp cho không chỉ phía người dân và ngay cả đối với phía cơ quan nhà nước nhìn nhận sự việc một cách sáng tỏ hơn, đúng đắn hơn, từ đó mục tiêu hướng tới công lý hành chính cũng sẽ được đảm bảo hơn nhằm bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người khiếu nại, người giải quyết khiếu nại; hai là, trong quá trình giải quyết khiếu nại, đặc biệt là trong các buổi tiếp công dân, các cơ quan hành chính nhà nước nên đề nghị Đoàn luật sư cử luật sư tham gia với tư cách đứng về phía người dân, bảo vệ quyền lợi của dân và tư vấn khách quan, độc lập. Đây là kinh nghiệm được một số địa phương áp dụng và đã thu được những kết quả tích cực, bởi vì có luật sư tham gia giải quyết khiếu nại nên người dân tin tưởng hơn vào các quyết định giải quyết của các cơ quan hành chính nhà nước.

Nâng cao trách nhiệm của người đứng đầu đối với công tác tiếp công dân: Người đứng đầu có vai trò rất quan trọng đối với công tác tiếp công dân, ở đâu người đứng đầu quan tâm, có trách nhiệm thì ở đó công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại hành chính hiệu quả, tình hình chính trị xã hội ổn định, kinh tế phát triển và ngược lại. Pháp luật tiếp công dân đã quy định khá nhiều về trách nhiệm của người đứng đầu, trong đó có trách nhiệm với tư cách là bên thứ ba có thẩm quyền chỉ đạo giải quyết khiếu nại hành chính. Mặc dù vậy, thời gian tới cần tiếp tục bổ sung quy định, rõ ràng, cụ thể hơn trong việc lãnh đạo, chỉ đạo công tác tiếp công dân và trực tiếp tiếp công dân định kỳ hoặc đột xuất nhằm nâng cao vai trò của mình trong hoạt động giải quyết khiếu nại hành chính. Bổ sung quy định các chế tài để xử lý đối với người có hành vi né trách, đùn đẩy, không thực hiện, thực hiện không đúng, không đầy đủ tránh nhiệm trong công tác tiếp công dân, vi phạm các quy định pháp luật về tiếp công dân.

2.1.3. Nhóm giải pháp hoàn thiện cơ chế đối thoại trong giải quyết khiếu nại hành chính

Để nâng cao hiệu quả của việc đối thoại trong giải quyết khiếu nại hành chính, trong thời gian tới:

Thứ nhất, cần đưa vấn đề đối thoại trở thành nguyên tắc trong giải quyết khiếu nại hành chính. Nếu như pháp luật hiện nay mới chỉ quy định đối thoại như là một nghĩa vụ của người giải quyết khiếu nại thì trong thời gian tới cần thay đổi quan niệm và coi đối thoại như một phương thức tranh luận “tranh tụng” giữa các bên có liên quan trong vụ việc. Thậm chí có thể đưa đối thoại trở thành một nguyên tắc trong vụ việc. Thậm chí có thể đưa đối thoại trở thành một nguyên tắc trong giải quyết khiếu nại. Ở một số nước có nền tài phán hành chính, đối thoại thực sự là một nguyên tắc và việc bảo đảm thực hiện nguyên tắc đó được coi như là một điều kiện quan trọng bậc nhất đưa đến sự thành công trong việc giải quyết tranh chấp hành chính.

Thứ hai, đa dạng hóa hình thức, phương thức đối thoại. Nếu như đối thoại hiện nay mới diễn ra dưới hình thức gặp gỡ trực tiếp thì đối thoại theo quan niệm mới có thể được thực hiện dưới mọi hình thức, thậm chí có thể giao tiếp, đối thoại qua các cổng điện tử, các trang web…Trong thời đại thông tin như hiện nay thì điều đó hoàn toàn có thể thực hiện được, tất nhiên là phải có thời gian, kinh phí và quá trình tuyên truyền, hướng dẫn cho mọi công dân hiểu và sử dụng được. Về phía các cơ quan có trách nhiệm trong việc giải quyết khiếu nại hành chính cần xây dựng một hệ thống thông tin thông suốt và “mở” để tạo ra sự giao tiếp trao đổi cho công dân có việc khiếu nại. Trên thực tế ý tưởng về việc xây dựng một “cổng điện tử” tại các cơ quan thanh tra Nhà nước đang hình thành và bắt đầu được thực hiện và có thể đáp ứng những nhu cầu đa dạng của công dân có việc vướng mắc với chính quyền: cung cấp thông tin về pháp luật khiếu nại, pháp luật quản lý trong lĩnh vực liên quan thường xảy ra khiếu nại (đất đai, xây dựng, kinh doanh, bảo hiểm xã hội…), trả lời trực tiếp trên mạng, hướng dẫn, trao đổi…Đó thực sự là một phương thức đối thoại nhanh nhất, hiệu quả nhất và đỡ tốn kém nhất mà chúng ta hy vọng có thể làm được trong một vài năm tới cùng với quá trình hiện đại hóa nền công vụ, nâng cao tính phục vụ và cởi mở công khai trong quá trình giải quyết khiếu nại của công dân theo đúng tinh thần của cải cách hành chính Nhà nước và xây dựng Nhà nước pháp quyền dân chủ.

2.2. Trong khởi kiện hành chính

Thứ nhất, nâng cao công tác tuyên truyền sâu rộng trong tầng lớp nhân dân đối với hoạt động hòa giải tại Tòa án. Hòa giải, đối thoại tại Tòa án là hoạt động trước tố tụng, mục đích là nhằm phát huy tính tích cực, lợi ích của hòa giải đối thoại giảm bớt các tranh chấp bằng biện pháp mở phiên tòa xét xử nhưng không được cản trở quyền khởi kiện của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Cho nên việc hòa giải tại Tòa án chỉ được tiến hành khi các bên tranh chấp đồng ý để các Hòa giải viên tiến hành hòa giải; đồng thời việc hòa giải phải được thực hiện một cách nhanh chóng, thủ tục đơn giản, khi nào các bên có yêu cầu thì mới được kéo dài thời gian hòa giải. Hòa giải bảo đảm được bí mật, ít ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cá nhân, pháp nhân, nhất là ít ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh. Thường hòa giải chỉ có mặt của Hòa giải viên (người có trách nhiệm hòa giải) với tư cách là chủ trì phiên hòa giải và sự tham gia của các bên tranh chấp (một số người khác có thể tham gia khi xét thấy cần thiết). Cho nên có thể nói, việc giải quyết tranh chấp bằng hòa giải ít có người biết; khi có yêu cầu của các bên tranh chấp thì quá trình hòa giải sẽ thực hiện không công khai, không phổ biến cho người khác biết. Đặc biệt, việc hòa giải thí điểm tại Tòa án thì các thông tin trong quá trình hòa giải được Hòa giải viên giữ bí mật, tài liệu, lời trình bày của các bên tranh chấp và những thông tin khác thu thập được trong quá trình hòa giải không được dùng làm chứng cứ của vụ án (trừ trường hợp các bên đều đồng ý sử dụng những tài liệu, lời trình bày đó làm chứng cứ của vụ án). Như vậy, bằng biện pháp hòa giải, các nội dung tranh chấp sẽ được bảo mật, ít ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cá nhân, pháp nhân có tranh chấp.

Vấn đề quan trọng cần đặt ra là phải tuyên truyền để các bên tranh chấp hiểu được ý nghĩa, lợi ích của việc hòa giải từ đó đồng ý và hợp tác đối với Hòa giải viên trong quá trình hòa giải.

Thứ hai, nâng cao kỹ năng, trình độ, cũng như số lượng của hòa giải viên trong giải quyết vụ việc khiếu kiện hành chính. Việc hòa giải tại Tòa án phải được tiến hành một cách linh hoạt trên cơ sở tôn trọng sự tự nguyện, tự định đoạt của các bên tranh chấp, tuân theo pháp luật, không trái đạo đức xã hội. Việc hòa giải viên tiếp xúc với các bên tranh chấp, tìm hiểu, nắm bắt các thông tin liên quan đến sự việc hòa giải và việc tổ chức phiên họp “kín”, phiên họp “mở” với các bên tranh chấp được tiến hành tại địa điểm, thời gian sao cho phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện của bên tranh chấp để họ có thể tham gia một cách thuận lợi, thoải mái mà Hòa giải viên vẫn đạt được yêu cầu. Mặt khác, để việc hòa giải đạt được kết quả tốt thì đòi hỏi Hòa giải viên phải xác định những thông tin do các bên cung cấp hoặc do Hòa giải viên thu nhận được, quá trình hòa giải phải được giữ gìn bí mật, sẽ không được sử dụng các thông tin đó là chứng cứ trong tố tụng dân sự theo quy định của pháp luật. Kết quả hòa giải thành do các bên tự nguyện thi hành, khi cần thiết thì Tòa án sẽ ra quyết định công nhận kết quả hòa giải thành, thủ tục xét công nhận được tiến hành đơn giản, thuận lợi.Vai trò của Hòa giải viên là một những yếu tố vô cùng quan trọng. Hòa giải viên hướng dẫn, giúp đỡ các bên thỏa thuận giải quyết tranh chấp, để làm được việc này đòi hỏi Hòa giải viên phải là những người có kiến thức pháp luật nhất là pháp luật có liên quan đến nội dung tranh chấp sẽ tiến hành hòa giải, có trình độ và khả năng giúp các bên giải quyết được các vấn đề tranh chấp. Ngoài trình độ hiểu biết pháp luật, Hòa giải viên cần có những kiến thức sâu rộng về mặt xã hội, sự tinh tế, nhạy bén trong xử lý vấn đề thực tế trong cuộc sống trên cơ sở đó sẽ giúp cho các bên tìm ra được những giải pháp tốt nhất để giải quyết các mâu thuẫn, những tranh chấp mà tự họ chưa làm được. Đồng thời, khi người Hòa giải viên có trình độ và năng lực tốt sẽ xây dựng được niềm tin và ấn tượng tốt đối với những người cần hòa giải, đó là cơ sở để giúp Hòa giải viên làm tốt vai trò nhiệm vụ của mình.

Thứ ba, nâng cao vai trò của Tòa án nhân dân trong hoạt động hòa giải tại Tòa án. Hoạt động hòa giải tại Tòa án tuy là hoạt động trước tố tụng, do các Hòa giải viên thực hiện dưới sự quản lý của Tòa án nhân dân. Vì vậy, vai trò lãnh đạo, hỗ trợ, giúp đỡ của Tòa án nhân dân là vô cùng quan trọng. Tòa án nhân dân phải nâng cao trách nhiệm hơn nữa trong việc tuyển chọn các Hòa giải viên; tập huấn, hướng dẫn, giúp đỡ, tạo những điều kiện thuận lợi cho Hòa giải viên thực hiện nhiệm vụ hòa giải.

Thứ tư, đầu tư nguồn lực, vật chất của Nhà nước vào hoạt động hòa giải, đối thoại tại Tòa án. Hòa giải, đối thoại tại Tòa án là một phương thức giải quyết mới, tuy mang lại nhiều hiệu quả nhưng hiện nay số người thấy và hiểu được lợi ích, ý nghĩa của hoạt động hòa giải, đối thoại tại Tòa án chưa nhiều, cho nên việc xã hội hóa đối với hoạt động này nên thực hiện từng bước. Trước mắt, nên xã hội hóa về nhân lực (các Hòa giải viên, Đối thoại viên được tuyển chọn chủ yếu từ những cán bộ nghỉ hưu, không phải là những công chức, viên chức), còn chi phí hoạt động hòa giải, đối thoại bước đầu cần được Nhà nước hỗ trợ, sau đó từng bước sẽ được xã hội hóa để lấy thu bù chi. Mặt khác, nếu nhìn từ góc độ toàn diện, từ lợi ích chung của xã hội, từ trách nhiệm của Nhà nước trong việc giải quyết các tranh chấp, khiếu kiện thì việc Nhà nước chi phí cho các hoạt động hòa giải, đối thoại tại Tòa án sẽ ít hơn nhiều so với ngân sách Nhà nước phải chi cho việc giải quyết các tranh chấp đó theo trình tự, thủ tục tố tụng.

  

CN. Nguyễn Bạch Tuyết

Viện Chiến lược và Khoa học thanh tra

(Nguồn: http://www.issi.gov.vn/News/NewsEventDetai